JUSTINIANUS KÖPRÜSÜ

JUSTINIANUS KÖPRÜSÜ , kuzey-batı Anadolu’da Marmara Bölgesinde Sakarya’nın Serdivan ilçesinde bulunan Erken Bizans Dönemine ait bir taş köprüdür.

Köprü , Doğu Roma İmparatoru 1.JUSTINIANUS tarafından m.s.558-561 yıllarında yaptırılmıştır.Başkent Konstantinopolis(İstanbul) ile imparatorluğun doğu vilayetleri arasındaki ulaşımı kolaylaştırmak için inşa ettirilmiş olduğu kabul edilmektedir.Justinianus döneminde SASANİ DEVLETİ ile yaşanan savaşlar sırasında imparatorluğun doğuya ulaşması için stratejik öneme sahipti.

Köprünün doğu ucunda bulunan apsisli yapı

Justinanus Köprü’sü tamamen mermer ve kireçtaşı kesme bloklarla , kireç harcıyla inşa edilmiştir.Oldukça iyi korunmuş olan köprü , doğu ve batı uçlarındaki ayaklarla birlikte 346 m uzunluğa ve 9,85m genişliğe sahiptir.Köprü 10 m yüksekliğindedir.

Köprü, yaklaşık 23 m’lik bir açıklığa sahip yedi merkezi kemer üzerine oturmaktadır ve nehrin her iki taraftan taşması durumunda, toplamda on iki kemer ekleyerek, savak görevi gören beş küçük kemerle tamamlanmaktadır.

**Zafer takı ve apsisi gösteren köprü eskizi**

Doğu kıyısındaki kemerler demiryolu yapımı esnasında kısmen tahrip olmuştur.

7 kemerin her iki yanında hem memba cephesinde (kuzey) yarım daire planlı hem de mansap cephesinde(güney) üçgen planlı selyaranlar bulunmaktadır.7 büyük kemerin uç taşlarında eskiden hristiyanlığın sembolü olan haçlar vardı ancak bunlardan sadece 2 tanesi günümüze kadar ulaşabilmiştir.Köprü korkuluğuna kadar yükselen ve köprüyü her iki yönde destekleyen selyaranlar aynı zamanda ,köprünün döşeme düzleminde seyir alanları oluşturmaktadır.

Köprü yapısı, doğu taraftaki güney yüzüne bitişik küçük kemeri kısmen kapatan ek bir yığma yapı ile tamamlanmıştır.Bu yapı, köprünün inşasından kısa bir süre sonra iki veya daha fazla aşamada büyük bir dalgakıran olarak işlev görmek üzere inşa edilmiştir. Halen ayakta duran beş iskele ile desteklenen, kısmen yıkılmış bir çift tonoz içermektedir.

Batı ucunda, 19. yüzyıla kadar, Roma köprülerinde yaygın olan ancak günümüzde yok olmuş olan bir zafer takı bulunmaktaydı. Doğu ucunda ise günümüzde de ayakta kalmayı başarmış olan ancak işlevi bilinmeyen bir apsis bulunur.Doğuya bakan bu yuvarlak yapının dini bir sunak olduğu tahmin ediliyor. Apsisin yüksekliği 11 m, genişliği ise 9 m’dir. Zafer takı ve apsis 1838 yılında Léon de Laborde tarafından çizildi. Laborde’un çizimi tamamen kesme taştan yapılmış, doğrudan köprüye açılan yuvarlak kemerli bir kapıyı gösterir.

Köprü 2018 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesine eklendi.Bu bağlamda 2018 yılında justinianus köprü’sü nde restorasyon çalışmaları başlatıldı.Restorasyon günümüzde hala devam etmektedir.